چشم انداز و چالش های انرژی تا سال ۲۰۵۰

نظر به برگزاری اجلاس سران COP26 در قالب توافقنامه پاریس و کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییرات آب و هوایی، مدیران ارشد موسسه نروژی DNV سمیناری تحت عنوان ” Energy Dialogue – kicking off the COP26″ برای جامعه دیپلماتیک و نهادهای بین‌المللی مستقر در اسلو پایتخت نروژ برگزار نمودند و طی آن گزارش جدید سال ۲۰۲۱ خود در ارتباط با چشم‌انداز و چالش‌های انرژی تا سال ۲۰۵۰ را ارائه کردند. این گزارش یک پیش‌بینی از تحولات بازار انرژی است که هرساله از سوی یک موسسه مستقل و قابل‌اعتماد جهانی ارائه می‌شود.

سیاست‌گذاران و فعالان بازار انرژی، نفت و گاز بامطالعه تحلیل و پژوهش‌های این موسسه معتبر، می‌توانند شناخت بهتری نسبت به نقش جهانی تصمیمات و سیاست دولت‌ها، تغییر نرخ مشارکت نیروگاه‌های فسیلی به منابع انرژی‌های تجدید پذیر، منابع نفت و گاز آینده و هیدروژن مایع به دست آورند.

جهت تشریح و توضیح یافته‌های گزارش سال ۲۰۲۱، مدیران و محققین این موسسه نروژی در سمینار مذکور موضوعات ذیل را موردبحث و بررسی قراردادند:

سیاست‌گذاری انرژی یک موضوع بسیار کلیدی مهم در سطح ملی و بین‌المللی است که کشورهای مختلف رویکردهای متفاوتی نسبت به آن دارند به‌طور مثال چین به‌عنوان یکی از مصرف‌کنندگان عمده انرژی و برای گذر از این موضوع و توافق بر نیازهای اساسی خود در این قالب، علاوه بر خرید مقادیر بسیار زیاد سوخت‌های فسیلی و بکار گیری صنایع و تجهیزات متعدد جهت تولید انرژی، به‌عنوان یکی از سرمایه‌گذاران پیشرو در صنایع مرتبط با انرژی‌های نوین و حتی خریدار عمده فلزات کمیاب موردنیاز برای ساخت‌وساز باتری‌های خورشیدی در جهان مطرح می‌باشد.

مقابله با مسئله گرمایش جهانی نیاز به همکاری بین تمامی کشورها دارد، زیرا این یک مشکل جهانی است،  بااین‌وجود تلاش‌ها و اقدامات فعلی دولتها  به حد کافی موثر نبوده است . با این وجود  ۱۲ کشور از ۲۰ کشوری که در برابر گرمایش جهانی آسیب پذیر هستند، دچار درگیری‌های نظامی خشونت آمیز داخلی و یا با همسایگان خود  هستند که این مسئله بر فعالیت های حمایتی از محیط زیست  تاثیر منفی دارد  و لذا  موضوع  امنیت نیز در مباحث تغییرات آب و هوایی  و موفقیت سیاستها و فعالیت ها، جایگاه مهم و قابل توجه ای دارا می‌باشد.

رمی اریکسن،[۶] رئیس DNV  در این سمینار  اظهار نظر کرد که  نروژ تلاش دارد تا الگویی برای قرارداد سبز اروپا [۷] باشد  و لذا  به دنبال مشارکت با سایر کشورها در این خصوص است.  از نظر وی یکی از بزرگترین چالش‌های فعلی این است که قوانین و مقررات بسیار زیاد و مختلفی در کشورها در ارتباط با این موضوع وجود دارد که باید همساز و هماهنگ شوند.

به گفته رمی اریکسن، پیش‌بینی DNV (شکل ۱) این است که به مدت ۵ سال آینده هیچ بهبودی در نسبت تولید انرژی‌های فسیلی به انرژی‌های تجدیدپذیر وجود نخواهد داشت؛ اما پس از این، گاز های گلخانه ای تا سال ۲۰۳۰ به میزان ۹ درصد و در سال ۲۰۵۰ به میزان ۴۵ درصد کاهش خواهد یافت، با این وجود فعالیت ها برای جذب و ذخیره‌سازی کربن (CCS) زمان بسیار بیشتری را می طلبد تا «بقایای» آن در زیر زمین دفن و جهان به مرزهای “کربن صفر” نزدیک شود.

از جنبه مثبت و در حال حاضر در حدود ۲۵ درصد از برق جهان اکنون از منابع تجدیدپذیر بدست می آید که با یک شیب خوب در حال رشد باقی خواهد ماند. پیش‌بینی می‌شود که میزان تولید برق از منابع باد و خورشید تا سال ۲۰۵۰ تقریباً برابر شوند (شکل ۲) و زغال‌سنگ تقریباً تا سال ۲۰۵۰ از چرخه تولید انرژی خارج خواهد شد اما نیروگاه‌های گازی همچنان باقی خواهند ماند و تا سال ۲۰۵۰ همچنان ۲۲ درصد از کل تولید انرژی جهان را به خود اختصاص می دهد. همچنین پیش‌بینی می‌شود که ذخایر نفت و زغال سنگ پس از سال ۲۰۲۵ به طور پیوسته کاهش یابد (شکل ۳). اما گاز طبیعی یکی از سوخت‌های فسیلی است که تا سال ۲۰۵۰ نسبتاً ثابت باقی می‌ماند.

انتظار می رود شاخص سرانه بهره وری انرژی اروپا که در سال ۲۰۱۹ برابر با ۱۳۳ GJ/ بوده تا سال ۲۰۵۰ به ۹۵ GJ/کاهش ‌یابد که برابر با ۲۹ درصدی افزایش بهره وری خواهد بود و مطمئنا وضع قوانین و دستورالعمل های دولت ها می‌تواند این امر را تسریع ‌کند. با این وجود افزایش بهره وری انرژی در بخش هایی باقیمانده بسیار سخت و کند خواهد بود که بدترین آنها درانرژی مصرفی در سیستم های گرمایش صنعتی مثل صنایع تولید فولاد و سیمان است، این بخش‌ها تقریباً نیمی از کل انتشار گازهای گلخانه ای را به خود اختصاص می دهند (شکل ۴).

 در خصوص آینده هیدروژن مایع و میزان مشارکت آن در سبد انرژی، پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۵۰ تنها ۵ درصد از سهم کل انرژی را بخود اختصاص دهد که البته بیشتر به این دلیل است که شرایط ورود این انرژی نوپا به بازار براحتی فراهم نخواهد شد. در حال حاضر استفاده از هیدروژن برای تولید انرژی بسیار گران است و در خوشبینانه ترین پیش‌بینی‌ها تا سال ۲۰۳۳ طول می‌کشد تا با قیمت انرژی خورشیدی و بادی در سال های ۲۰۱۵-۲۰۱۰ برابر شود. در کنار احتمال کاهش قیمت ها اگر قیمت پایه انرژی در سال ۲۰۲۰ را به عنوان نشانگر مرجع انتخاب کنیم تا سال ۲۰۴۵ طول خواهد کشید تا هیدروژن به قیمت پایه این سال برسد.

گزارش DNV در پایان تاکید دارد که علیرغم همه دستاوردها و پیشرفت‌ها در زمینه انرژی، لازم است برای دستیابی به اهدف اجلاس پاریس جهت کنترل افزایش دمای ۱.۵ درجه ای کره زمین [۱]، نیاز به سرعت بخشیدن به تولید برق‌ توسط انرژی‌های تجدیدپذیر و تسریع تولید هیدروژن، اجتناب ناپذیر خواهد بود.

درباره DNV

دی‌ان‌وی، (Det Norske Veritas) یک شرکت چند ملیتی است که در سال ۱۸۶۴ در اسلو، پایتخت نروژ تاسیس شد و در حال حاضر با بیش از بیست هزار کارمند، در سرتاسر جهان فعالیت می نماید. این شرکت ارائه‌کننده انواع خدمات مدیریت ریسک، بازرسی و تأیید مقدار، وزن و کیفیت کالاهای گوناگون، همچنین تست و کنترل کیفیت محصولات و عملکرد آن‌ها در برابر استانداردهای مختلف بهداشتی، ایمنی و نظارتی و صدور انواع گواهینامه می‌باشد. علاوه بر این در سال های اخیر نیز ارائه‌ راه‌حل‌های دیجیتال پیشرو در جهان برای مدیریت ریسک و بهبود عملکرد ایمنی و دارایی برای کشتی‌ها، خطوط لوله، کارخانه‌های پردازش، سازه‌های دریایی، شبکه‌های برق، شهرهای هوشمند و … را در فهرست خدمات خود قرار داده است.

منابع:

-https://www.forbes.com/sites/ianpalmer/2021/09/03/dnvs-energy-transition-outlook-2021-offers-an-independent-view-of-oil-and-gas-through-2050/?sh=598dfea62d31

– https://eto.dnv.com/2021/about-energy-transition-outlook

– https://en.wikipedia.org/wiki/DNV

[۱] Greenhouse Gas (GHG or GhG)

[۲] Decarbonize fossil fuels

[۳] Carbon Ccapture and Storage (CCS)

[۴] Electric Vehicles (EVs)

[۵] vulnerable countries

[۶] DNV president Remi Eriksen

[۷] The European Green Deal