گرانترین کالاهای صادراتی و وارداتی در سال‌گذشته کدامند و چه سهمی از تجارت خارجی را به خود اختصاص داده‌اند؟ معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران در جدیدترین گزارش خود ۲۰ قلم کالای گران صادراتی و ۲۰ قلم کالای گران وارداتی را معرفی کرده است.
سال‌گذشته سه کالای «سایر فلزات گرانبها غیر از نقره»، «زیورآلات یا جواهرات سنتی، صنایع‌دستی مرصع و اجزای آن از فلزات گرانبها» و «ماده موثره نالتروکسان هیدروکلراید» بالاترین میانگین قیمت صادراتی را در بین سایر کالاها در اختیار داشته‌اند. همچنین «ماده موثره تریپتورلین استات»، «پالادیوم به اشکال خام یا پودر» و «انسولین و املاح آن» بیشترین میانگین قیمتی را در بین کالاهای وارداتی سال۱۴۰۰ به خود اختصاص داده‌اند. سهم ۲۰ کالای گران صادراتی کمتر از یک‌درصد از کل ارزش صادرات سال‌گذشته است، همچنین سهم ۲۰ کالای گران وارداتی نیز به کمتر از یک‌درصد می‌رسد.
۲۰ کالای گران صادراتی
بر اساس این گزارش، ۲۰ کالای گران صادراتی در حالی معرفی شده است که همواره خام‌فروشی مورد انتقاد بسیاری از فعالان اقتصادی و مسوولان دولتی بوده است. خام‌فروشی موجب شده تا کالاهای با ارزش‌افزوده پایین یا بعضا فاقد ارزش‌افزوده، سهم عمده‌‌‌‌‌‌‌‌ای از صادرات کشور را به خود اختصاص دهند. به این دلیل وزن کالاهای صادراتی نسبت نامتعادلی با ارزش آنها دارد، به‌عبارتی کالاهای زیاد با ارزش پایین در سبد صادراتی ایران قرار گرفته است.
در سال۱۴۰۰ حدود ۱۲۳میلیون تن کالا به ارزش ۴۹میلیارد دلار صادر شده و میانگین قیمت آنها ۳۹۶ دلار به ازای هر تن بوده است. درمیان اقلام صادرات بدون نفت‌خام در سال۱۴۰۰، «سایر فلزات گرانبها غیر از نقره» بالاترین میانگین قیمت را به خود اختصاص داده است. میانگین قیمت این کالا ۴۵۱۶۵ دلار به ازای هر کیلوگرم بوده و طی بازه مورد بررسی تنها حدود ۱۲۲ کیلوگرم از آن به ارزش ۵/ ۵میلیون دلار صادر شده است، پس از آن «زیورآلات یا جواهرات سنتی، صنایع‌دستی مرصع و اجزای آن از فلزات گرانبها» و «ماده موثره نالتروکسان هیدروکلراید» به ترتیب با میانگین قیمت ۴۴۰۴۷ دلار به ازای هر کیلوگرم و ۳۸۸۱ دلار به ازای هر کیلوگرم در رده‌های دوم و سوم قرار دارند. ارزش صادرات دو قلم ذکر شده نیز در سال۱۴۰۰ به ترتیب ۱۳میلیون دلار و حدود ۲۰۰هزار دلار بوده است. هر سه قلم نامبرده، سهمی کمتر از یک‌درصد از کل صادرات ایران در سال۱۴۰۰ را به خود اختصاص داده‌اند.
ارزش «زیورآلات یا جواهر‌آلات و اجرای آنها از نقره غیرمذکور در جای دیگر» به ازای هر کیلوگرم ۳۵۳۷ دلار و ارزش صادرات آن در سال‌گذشته ۱۰۰هزار دلار بوده است.میانگین قیمت «اجزا و قطعات و متفرعات وسایل اداری کریستال مایع، دستگاه‌های لیزر و اپتیکی» نیز ارزشی معادل ۲۲۸۰دلار به ازای هر کیلوگرم و ارزش صادرات آن در سال‌گذشته معادل ۱۰۰هزار دلار بوده است.میانگین قیمت «داروهای متشکل از محصولات مختلط حاوی سایر آنتی‌بیوتیک‌ها که تولید داخلی ندارند» نیز ۲۲۳۴ دلار به ازای هر کیلوگرم بوده که در سال‌گذشته ۲۰۰هزار دلار از این کالا صادر شده است.
میانگین قیمت «اسیدهای پلی‌کربوکسیلیک، سیکلانیک، سیکلنیک یا سیکلوترپنیک، کانیدریدها، هالوژنورها، پراکسیدها، پراکسی‌اسیدهای آنها و مشتقات آنها» ارزشی معادل ۱۹۱۳ دلار به ازای هر کیلوگرم داشته که در سال‌گذشته ۳/ ۳میلیون دلار صادرات داشته است. میانگین قیمت «سایردوربین‌‌‌‌‌‌‌‌های تلویزیونی، دوربین‌های دیجیتال و دوربین‌های ضبط رادیویی» به ازای هر کیلوگرم ۱۳۱۶ دلار بوده است. در سال‌گذشته ارزش صادرات این کالا به ۲۰۰هزار دلار رسیده است.میانگین قیمت «آنتی‌سرم ها و سایر مشتقات خونی با کاربرد پزشکی» به ازای هر کیلوگرم ارزشی معادل ۱۲۰۰ دلار دارد و نشان می‌دهد در سال‌گذشته صادراتی به ارزش‌هزار دلار داشته است.
میانگین قیمت «انواع پودر زعفران در بسته‌بندی ۳۰-۱۰ گرم آماده برای خرده‌فروشی» نیز به ازای هر کیلوگرم ۱۰۵۱ دلار بوده که در سال‌گذشته۲۰۰هزار دلار از این کالا صادر شده است. در میان این ۱۰ کالا که به ترتیب گرانترین کالاهای صادراتی ایران در سال‌گذشته محسوب می‌شوند، سهم هفت قلم کالا نزدیک به صفر بوده است.
«منشور، آینه و سایر عناصراپتیکی، از هر ماده، سوارنشده غیر از آنهایی که شیشه‌ای بوده و به طریقه اپیتکی کارنشده باشند»، «انواع پودر زعفران در بسته‌بندی کمتر از ۱۰ گرم آماده برای خرده‌فروشی»، «یک گروه از اجزا و قطعات»، «دوربین دوچشمی»، «سایر تغلیظ شده‌های کاه‌کوکنار (خشخاش)… و املاح آنها غیر مذکور در جای دیگر» و «زعفران آماده برای خرده‌فروشی در بسته‌بندی کمتر از ۱۰ گرم» در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند که میانگین قیمت آنها در سال‌گذشته به ازای هر کیلوگرم به ترتیب ۱۰۴۰دلار، ۸۸۶ دلار، ۸۲۶ دلار، ۷۷۲ دلار، ۷۱۴دلار و ۶۲۶ دلار ثبت‌شده است.
همچنین ارزش صادرات این کالاها در سال‌گذشته به ترتیب ۶۰۰هزار دلار، ۶۰۰هزار دلار، ۳۰هزار دلار، ۴/ ۲میلیون دلار، ۳۰هزار دلار و ۸/ ۲۹میلیون دلار بوده است. ارزش هر کیلوگرم «اجزاء و قطعات و متفرعات برای‌آلات و وسایل و ماشین‌ها» نیز ۵۹۲ دلار برآورد می‌شود که در سال‌گذشته صادراتی معادل ۵۰۰هزار دلار داشته است. همچنین «انواع زعفران در بسته‌بندی ۳۰-۱۰ گرم آماده برای خرده‌فروشی» صادراتی معادل ۷/ ۴۰میلیون دلار داشته و ارزش هر کیلوگرم آن نیز به ۵۸۸ دلار می‌رسد. در عین حال، «زعفران در بسته‌بندی بیش از ۳۰ گرم» با ارزش صادراتی ۸۳میلیون دلار در سال‌گذشته، به ازای هریک کیلوگرم ارزشی معادل ۵۷۱ دلار داشته است. ارزش یک کیلوگرم «اجزاء و قطعات و متفرعات ماشین‌های کمکی» هم ۵۵۵ دلار بوده و در سال‌گذشته هم ۲۰هزار دلار از این کالا صادر شده است.
۲۰ کالای گران وارداتی
در میان اقلام وارداتی ایران در سال۱۴۰۰ نیز «ماده موثره تریپتورلین استات» با میانگین قیمت ۱۵۹هزار و ۷۱۹ دلار به ازای هر کیلوگرم بالاترین میانگین قیمت درمیان اقلام وارداتی را داراست که ارزش واردات این قلم کالا که در حوزه دارویی استفاده می‌شود، طی مدت مورد بررسی حدود ۶/ ۱۹میلیون دلار بوده است. «پالادیوم به اشکال خام یا پودر» و «انسولین و املاح آن» نیز به ترتیب با میانگین قیمت ۱۳۳هزار و ۹۲ دلار به ازای هر کیلوگرم و ۱۲۶هزار و ۳۲۹دلار به ازای هر کیلوگرم پس از «ماده موثره
تریپتورلین استات» بالاترین میانگین قیمت واردات را به خود اختصاص داده‌اند. ارزش واردات دو کالای مذکور نیز در سال۱۴۰۰ به ترتیب حدود ۱۰۰هزار دلار و ۷/ ۱۹میلیون دلار بوده است. سهم ۲۰کالای عمده وارداتی با بالاترین میانگین قیمت در سال۱۴۰۰ بسیار ناچیز و کمتر از یک‌درصد بوده است. میانگین قیمت «کاتالیزورها به شکل تور یا شبکه از پلاتین» نیز در سال‌گذشته به ازای هر کیلوگرم ۱۰۱۴۴۸ دلار بوده و واردات این کالا در سال‌گذشته بیش از ۱۰میلیون دلار ثبت‌شده است.
میانگین قیمت «ماده موثره دوسه تکسل» که برای درمان برخی از سرطان‌ها به‌کار می‌رود، نیز به ازای هر کیلوگرم ۸۰۳۹۴ دلار ارزش دارد و در سال‌گذشته ۴۰۰هزار دلار از این کالا وارد کشور شده است. همچنین در سال۱۴۰۰ ارزش واردات «پلاتین به شکل نیمه ساخته» به یک‌میلیون دلار رسیده است. میانگین قیمت این کالا به ازای هر کیلوگرم معادل ۷۴۱۳۷ دلار است. میانگین قیمت «عناصر و ایزوتوپ‌ها و ترکیبات رادیو اکتیو، آلیاژها، دیسپرسیون‌ها» به ازای هر کیلوگرم ۵۹۱۸۴ دلار است و ارزش واردات این کالا در سال‌گذشته به ۵۰۰هزار دلار رسیده است.
«پروستاگلاندین‌ها، ترومبوگسآن‌ها و لوکوترین‌‌‌‌‌‌‌‌ها، مشتقات و مشابه‌های ساختاری آنها» هم وارداتی معادل ۱/ ۱میلیون دلار در سال‌گذشته داشته‌اند. قیمت هر کیلوگرم از این کالا نیز ۴۳۰۹۷ دلار است. هر کیلوگرم «سایر ترکیبات، ملغمه‌ها» ارزشی معادل ۴۱۸۹۳ دلار دارد. این کالا در سال‌گذشته وارداتی معادل ۲/ ۹۶میلیون دلار داشته است. ارزش «پلاتین به اشکال خام یا پودر» به ازای هر کیلوگرم ۳۹۴۴۸ دلار بوده و در سال‌گذشته ۴۰۰هزار دلار از این کالا به کشور وارد شده است.
«سایر ایزوتوپ‌ها، ترکیبات غیرآلی یا آلی آنها، با ساخت شیمیایی مشخص یا غیر مشخص» نیز در سال۱۴۰۰ وارداتی معادل ۳۰هزار دلار داشته است. قیمت هر کیلوگرم از این کالا ۲۶۹۲۴ دلار برآورد شده است.قیمت هر کیلوگرم «اسپرم غیرمذکور درجای دیگر» هم ۱۹۲۵۷ دلار است. از این کالا در سال‌گذشته ۱۰۰هزار دلار وارد کشور شده است. میانگین قیمت «سایر هورمون‌ها، پروستاگلاندین‌ها، ترومبوگسان‌ها و لیکوترین‌ها، طبیعی یا ساخته شده از طریق سنتز؛ مشتقات آنها و مشابه‌های ساختاری آنها، از جمله پلی‌پپتیدها با زنجیره تغییر یافته» به ازای هر کیلوگرم معادل ۱۷۹۰۵ دلار بوده که در سال‌گذشته ۹/ ۴میلیون دلار از این کالا به کشور وارد شده است.
ارزش واردات «اسپرم گاو» در سال۱۴۰۰ معادل ۵/ ۶میلیون دلار بوده است. هر کیلوگرم از این کالا نیز ارزشی معادل ۱۶۵۱۷ دلار دارد.«سایر تغلیظ‌شده‌های کاه کوکنار (خشخاش)… و املاح آنها غیر مذکور در جای دیگر» در سال‌گذشته ۵/ ۱میلیون دلار واردات داشته و قیمت هر کیلوگرم از این کالا نیز معادل ۱۵۱۴۸ دلار است. ارزش هر کیلوگرم «آرگوتامین و املاح آن» هم ۷۵۴۰ دلار بوده و از این کالا ۳۰۰هزار دلار در سال۱۴۰۰ به کشور وارد شده است.«سایر دوربین‌های عکاسی غیرمذکور» وارداتی معادل ۲۰۰هزار دلار در سال‌گذشته داشته است.
ارزش هر کیلوگرم از این کالا ۷۴۱۹ دلار است. قیمت هر کیلوگرم «ماده موثره جمسیتابین» (داروی مورد‌استفاده برای درمان انواع خاصی از تومورهای سرطانی) ۶۵۷۸ دلار بوده است. ارزش واردات این کالا در سال‌گذشته ۸/ ۱میلیون دلار بوده است. واردات «محلول‌های با حداقل ۷درصد فلز طلا یا نقره یا پلاتینوم یا پالادیوم» در سال‌گذشته ارزشی معادل ۷/ ۳میلیون دلار داشته است. قیمت هر کیلوگرم از این کالا ۶۰۵۳ دلار است. ارزش هر کیلوگرم «پودر میکرونایز کتوکونازول/ اسیدهای نوکلئیک و املاح آنها با ساخت شیمیایی مشخص» نیز ۵۵۹۰ دلار بوده و در سال‌گذشته ۲/ ۲میلیون دلار از این کالا وارد کشور شده است.
