فیلارمونیک وین یک ارکستر افسانه‌ای است که با صدای منحصر به فردش شناخته می‌شود. این ارکستر همچنین با والس‌هایش که در جریان کنسرت سال نو اجرا می‌شود شهرت دارد.
اما چه چیزی ارکستر فیلارمونیک وین را خاص کرده است؟ رمز و راز صدایی که در وین طنین می‌اندازد چیست؟
دانیل فروشائور، نوازنده کلارینت می‌گوید: «نکته ویژه و چیزی که ما را برای همه جهان خواستنی می‌کند ریتم و شیوه‌ای است که آن را حس می‌کنیم. پیش‌بینی نوت دوم که زودتر و نوت سوم که کمی دیرتر صدایش به گوش می‌رسد. این با ملودی زیبا که برای ارکستر ما ساخته شده ترکیب می‌شود.»
بنجامین موریسون، نوازنده ویولن نیز درباره تجربه‌اش در ارکستر فیلارمونیک وین می‌گوید: «این حس پدید می‌آید که دایره‌وار به رقص والس مشغول هستید و حرکت همیشه وجود دارد.»
با این حال آوازه ارکستر وین فراتر از والس‌های آن رفته است. بخشی از آن مدیون شوق و پیشه‌وری است.
اولین بار که در دهه ۱۹۶۰ با ارکستر در سالزبورگ نواختم پشت پیانو نشسته بودم و اطرافم ۶۰ تا ۷۰ نوازنده بودند که یک گروه را تشکیل می‌دادند. اهمیتش در با یکدیگر بودن و آفرینش با یکدیگر بود.
دانیل بارنبویم
نوازنده پیانو
بنجامین موریسون اغلب ساز خود را نزد ویولن‌ساز می‌برد. برای این نوازنده نیوزیلندی ریزه‌کاری‌های ساز امری حیاتی در صدای آن است.
ماتیاس وولوف، ویولن‌سازی که بنجامین موریسون به او مراجعه می‌کند، می‌گوید: «بارها و بارها در جریان تنظیم صدا به ویژه وقتی نوازندگان فیلارمونیک وین پیش من می‌آیند متوجه شدم که تمرکزشان بر روی کیفیت صدا، غنی‌تر شدن آن و طنین گرم آن است.»
وی می‌افزاید: «با برخی ریزه‌کاری‌ها می‌توانید صدا را تا حد بسیار زیادی تغییر دهید. اول از همه طبیعتا پُل ویولن و موقعیت آن اهمیت دارد. عوامل زیادی در پُل نقش دارند که می‌توانند تاثیر زیادی بر روی صدا داشته باشند.»
«ظرافت صدا» در ارکستر فیلارمونیک وین
اثیر بر روی صدا از طریق نحوه نواختن ساز برای دانیل اوتنسامر، نوازنده اتریشی کلارینت و سوفی دروو، نوازنده فرانسوی فاگوت اهمیتی کلیدی دارد.
سوفی دروو درباره نواختن در ارکستر وین می‌گوید: «بله در واقع چیز ویژه‌ای است. به عنوان مثال شما هرگز خیلی تند و تیز نمی‌نوازید بلکه خیلی نرم و روان خواهید نواخت.»
دانیل اوتنسامر نیز اظهار داشت: «آنچه من را همواره تحت تاثیر قرار می‌دهد ظرافت صدا است. در برخی از مقاطع تلاش می‌کنید خیلی مستقیم ننوازید. نوت‌ها به تدریج بالا می‌روند و همیشه شروعی دفعی ندارند.»
به گفته وی کلارینت مورد استفاده در ارکستر وین با کمی چوب بیشتر ساخته شده است و در نتیجه کمی کلفت‌تر و پرحجم‌تر است.
از سوی دیگر تحقیقات دانشگاهی نیز درباره صدای منحصربه فرد برخی از سازهای ارکستر وین و تفاوت آنها با سازهای مورد استفاده در دیگر مناطق جهان انجام شده است.
گرگور ویدهولم در دانشگاه موسیقی و هنرهای نمایشی وین به همراه گروهش از رمز و راز این سازهای منحصر به فرد پرده بر می‌دارد.
توماس لخنر، تیمپانی نواز درباره صدای سازهای مورد استفاده در ارکستر وین می‌گوید: «این صدایی است که از یک طرف به من امکان می‌دهد تا ریتم‌پذیری بیشتر باشد اما به شکلی منسجم با صدای ارکستر آمیخته می‌شود.»
وی می‌افزاید: «وقتی صدای سازها در ارکستر با یکدیگر آمیخته می‌شود برای من صدای وینی می‌شود. لحظاتی در کنسرت هست که حس می‌کنم صدا مانند یک کت گرم دور سینه‌ام قرار گرفته و با قلب و جانم بازی می‌کند.»
همانطور که می‌دانیم وین پایتخت موسیقی جهان است و حضور و اهمیتی که اینجا دارد خارق‌العاده است. فرهنگ کل شهر به طور کلی هم خارق‌العاده است.
دانیل اوتنسامر
نوازنده اتریشی کلارینت
جنبه «منحصر به فرد» ارکستر فیلارمونیک وین
تلاش ارکستر وین برای بهبود دائمی کار خود از قرن نوزدهم تاکنون در سرای اتحادیه موسیقی وین صورت گرفته است.
دانیل فروشائور در این باره می‌گوید: «نباید فراموش کنیم که اگر شما در سال ۱۸۷۵ در ارکستر ما بودید اُپرا را با جوزپه وردی اجرا می‌کردید. بعد در سرای اتحادیه موسیقی وین با ریچارد واگنر کار می‌کردید. همه اینها بر روی صدای ما تاثیر می‌گذارد. این صدا همیشه باقی ماند. ما بدون اینکه در مورد آن حرفی بزنیم از نسلی به نسل دیگر منتقلش کردیم.»
دانیل بارنبویم، نوازنده پیانو و رهبر ارکستر می‌گوید: «ایستادن در برابر فیلارمونیک وین و آفرینش موسیقی در اینجا واقعا لحظه‌ای استثنایی است.»
رابطه دانیل بارنبویم با ارکستر وین سابقه‌ای طولانی دارد. او می‌گوید: «اولین بار که در دهه ۱۹۶۰ با ارکستر در سالزبورگ نواختم پشت پیانو نشسته بودم و اطرافم ۶۰ تا ۷۰ نوازنده بودند که یک گروه را تشکیل می‌دادند. اهمیتش در با یکدیگر بودن و آفرینش با یکدیگر بود. واقعا برایم یک رویا بود.»
او می‌گوید: «وین و کل اتریش به فیلارمونیک وین افتخار می‌کنند.»
دانیل اوتنسامر نیز درباره تاثیر جو فرهنگی وین بر کارش می‌گوید: «همانطور که می‌دانیم وین پایتخت موسیقی جهان است و حضور و اهمیتی که اینجا دارد خارق‌العاده است. فرهنگ کل شهر به طور کلی هم خارق‌العاده است.»
وی می‌افزاید: «به همین دلیل شما این حس را دارید که کار خیلی ویژه‌ای انجام می‌دهید چراکه خیلی اینجا [کار موسیقی] اهمیت دارد.»
