در ابتدای ۲۰۲۰، دلار وارد یک صدمین سال سلطنت خود بر تجارت بین‌المللی شد. درنتیجه، این سؤال مطرح‌شده است که عمر سلطنت دلار چقدر طول می‌کشد؛ اما به نظر می‌رسد، سؤال مهم‌تر این است که چه ارزی، جانشین دلار خواهد شد؟ روزنامه فاینانشال تایمز در مقاله‌ای به موضوع فوق پرداخته که در ادامه برگردان آن را مطالعه می‌کنید.
نام چند رقیب برای جانشینی دلار مطرح است. اتحادیۀ اروپا، امیدوار بود با معرفی یورو در ۱۹۹۹، آن را جانشین دلار کند؛ اما یورو نتوانست اعتماد جامعۀ جهانی را به دست بیاورد، چون کشورهای دیگر، نسبت به کارایی سیستم چند حکومتی منطقۀ یورو، تردید دارند. اشتیاق چین برای جانشین کردن یوآن به‌جای دلار، به دلیلی متضاد دلیل ناتوانی یورو، با مشکل مواجه شده است: تردید جهانی نسبت به کارایی سیستم حکومتی تک‌حزبی.
ازاین‌رو، مقامات آمریکایی مطمئن بودند که می‌توانند در سایۀ همه‌گیری کووید-۱۹، بدون هیچ محدودیتی و بدون در نظر گرفتن واقعیت‌های اقتصادی کشورشان، دلار چاپ کنند و از این طریق، کسری عظیم اقتصاد آمریکا را بدون تحمل پیامدهای سنگین، مدیریت کنند.
اما مدت‌هاست که کلاس جدیدی از رقبا برای دلار به وجود آمده است: رمز ارزها. رمز ارزهایی مثل بیت کوین که بر اساس شبکه‌های یک-به-یک و خارج از کنترل دولت‌ها کار می‌کنند، توسط مخترعینشان به‌عنوان جانشین‌های غیرمتمرکز و دموکراتیک دلار مطرح‌شده‌اند.
همه‌گیری کووید-۱۹ نشان داد که رمز ارزها فقط مختص فضای دیجیتال نیستند. نگرانی‌ها از اقدامات بانک‌های مرکزی به رهبری بانک مرکزی آمریکا برای کاهش ارزش پول‌های ملی، باعث شد تا خیلی از مردم اقدام به خرید بیت کوین در حجم‌های بالا کنند. این امر باعث شد قیمت بیت کوین نسبت به ماه مارس، چهار برابر شود و درنتیجه، خرید بیت کوین به یکی از جذاب‌ترین سرمایه‌گذاری‌های ۲۰۲۰ تبدیل شود.
از زمان معرفی به بازار در ۲۰۰۹ تاکنون، سازندگان بیت کوین امیدوارند بتوانند آن را به‌عنوان «طلای دیجیتال» مطرح کنند: ذخیرۀ مطمئنی که پناهگاه امنی برای سرمایۀ مردم در زمان‌های بحرانی است؛ اما خیلیها معتقدند که سرمایه‌گذاری در یک دارایی متزلزل، چندان هم امن نیست و از ترکیدن حباب بیت کوین در سه سال پیش و نوسانات شدید روزانۀ قیمت آن به‌عنوان شاهدی بر ادعایشان استفاده می‌کنند.
این تردیدها بیشتر در بین سرمایه‌گذارانی رایج است که در عصر دیجیتال بزرگ نشده‌اند. این سرمایه‌گذاران همچنان ترجیح می‌دهند در طلا سرمایه‌گذاری کنند زیرا از صدها سال پیش، این فلز زرد به‌عنوان سرمایه‌ای امن برای زمان‌هایی که ارزش پول‌های ملی سقوط می‌کند، مطرح است. در یک نظرسنجی که اخیراً انجام‌شده، تنها ۳ درصد از نسل انفجار جمعیت در آمریکا، اعلام کردند که در رمز ارزها سرمایه‌گذاری کرده‌اند. این نرخ در میان نسل جدید، ۲۷ درصد است. نکتۀ مهم این‌که نرخ کسانی که در رمز ارزها سرمایه‌گذاری می‌کنند، روزبه‌روز بیشتر می‌شود که نشان می‌دهد، خیز اخیر بیت کوین، ریشه‌های عمیق‌تری دارد.
دلار به نقطۀ نزول خود نزدیک شده است. سال گذشته و پس از دهه‌ها افزایش مستمر، میزان بدهی آمریکا به بقیۀ کشورهای جهان، از ۵۰ درصد تولید اقتصاد ملی آن فراتر رفت که نشانۀ بروز بحران‌های آتی است. از آن زمان به بعد و به دلیل استقراض‌های گستردۀ دولت آمریکا در محدودیت‌های کرونایی، میزان بدهی‌های آمریکا به ۶۷ درصد تولید اقتصاد ملی‌اش رسیده و عملاً وارد منطقۀ هشدار شده است. این رقم به این معناست که با کاهش اعتماد جهانی نسبت به توانایی دولت آمریکا برای بازپرداخت بدهی‌هایش، پایان سلطنت دلار آغاز می‌شود. این دلیل، دقیقاً همان دلیلی است که به سلطنت ارزهای اصلی در روزگاران گذشته پایان داد.
علاوه بر این، ایالات‌متحده و سایر کشورهای قدرتمند، علاقۀ کمی به مهار کسری‌های اقتصادی‌شان نشان می‌دهند. به همین دلیل، احتمالاً چاپ پول توسط آن‌ها، حتی پس از پایان همه‌گیری کرونا، ادامه می‌یابد. در این شرایط، چه به بیت کوین اعتماد داشته باشیم چه نداشته باشیم، این رمز ارز از کاهش اعتماد به ارزهای سنتی رقیب خود، سود می‌برد.
از سوی دیگر، بیت کوین رؤیای خود برای جایگزین شدن دلار به‌عنوان ابزار مبادلاتی را هم آغاز کرده است. امروزه، اکثر مردم بیت کوین را برای سرمایه‌گذاری می‌خرند نه برای پرداخت هزینه‌هایشان؛ اما این شرایط در حال تغییر است. شرکت‌های کوچک به‌تازگی برای مبادلات بین‌المللی‌شان، به‌خصوص در کشورهایی که استفاده از دلار در آن‌ها سخت است (مثل نیجریه) یا پول ملی‌شان بی‌ثبات است (مثل آرژانتین)، از بیت کوین استفاده می‌کنند. در هفته‌های اخیر، پِی پَل و وِنمو اعلام کرده‌اند که از سال آینده، بیت کوین را به‌عنوان پول می‌پذیرند و کاربرانشان می‌توانند خریدشان را با بیت کوین انجام دهند.
شاید خیلیها اعتقاددارند که رشد اخیر بیت کوین، مثل سه سال قبل، یک حباب زودگذر است، اما حتی اگر این مسئله واقعیت داشته باشد، افزایش اقبال به رمز ارزها در سال جاری، هشداری است به چاپگران دولتی چاپ پول در کشورهای مختلف، به‌خصوص در ایالات‌متحده.
اساس این هشدار این است که دیگر نمی‌توانید تصور کنید که ارزهای تحت حمایت دولت، تنها ارزهای قابل سرمایه‌گذاری یا مورداستفاده در مبادلات تجاری هستند که مردم به آن‌ها اعتماد دارند. عاشقان فنّاوری تلاش خود برای یافتن جانشین مطمئن ارزهای سنتی را متوقف نمی‌کنند تا زمانی که یا یک جانشین را پیدا یا اختراع کنند. تلاش‌های برخی دولت‌ها برای قانون‌مند کردن رمز ارزها که در برخی کشورها شروع‌شده است، تنها یک نتیجه دارد: افزایش شهرت و محبوبیت جنبش رمز ارزهای مردم‌سالار.
