آشنایی با بورس انرژی اروپا

برق، آب، گاز از جمله مایحتاج زندگی بشر هستند که به مرور زمان و با شکل گرفتن جوامع متمدن، جایگاه خود را نه تنها از دست نداده بلکه به شاخه‌های مختلقی تقسیم شده اند.

تشکیل بورس‌های انرژی، نفت، گاز و برق را می‌توان از جمله این خلاقیت‌های تحسین برانگیز برشمرد که کشور‌های نروژ، آلمان، اتریش، هند و مجارستان از جمله نامداران این قبیل بازار‌ها محسوب می‌شوند.

بورس انرژی اروپا (European Energy Exchange-EEX)، یکی از بازار‌های پیشتاز انرژی در اروپای مرکزی به شمار می‌رود که در شهر لایپزیگ در شرق آلمان واقع است و از ادغام دو بورس انرژی لایپزیگ و بورس انرژی اروپا تشکیل شده است.

محصولات اصلی مورد معامله در قرارداد‌های مشتقه این بورس عبارتند از برق، مجوز‌های انتشار کربن و آلایندگی، محصولات کشاورزی و همچنین قرارداد‌های آتی و اختیار بر روی شاخص و نرخ حمل دریایی.

بورس یورکس که زیر مجموعه دویچ بورس است از جمله سهامداران اصلی بورس انرژی اروپاست. بورس انرژی اروپا علاوه بر سامانه اصلی معاملات، دارای هفت بورس و سامانه معاملاتی زیرمجموعه در نقاط مختلف است که به شرح ذیل معرفی می‌شوند. در ادامه به سه بورس مهم آن پرداخته می‌شود:

Epex Spot بورس معاملات فیزیکی برق: بازاری است که در سکوی معاملاتی آن برق بصورت فیزیکی دادوستد می‌شود. خدمات این سامانه منحصر به مشتریان بازار آلمان، فرانسه، انگلیس، هلند، بلژیک، اتریش، سوئیس و لوگزامبورگ که عمدتا صنایع وابسته به برق فشار قوی هستند و اپراتور‌های خصوصی برق شهری ارائه می‌گردند. پس از انجام معامله، فرآیند تسویه در همان روز انجام و به پایان می‌رسد و یا روز بعد از انجام معامله انجام می‌پذیرد.

EEXAsia: پلتفرم آسیایی بورس انرژی اروپاست که در سنگاپور قرار دارد و فعالان آن بر روی قرارداد‌های آتی و اختیار در سه حوزه انرژی، سنگ آهن، چوب و نرخ حمل دریایی محموله‌های فله متمرکز است. انتخاب هوشمند سنگاپور برای دفتر آسیایی این بورس به دلیل قرار گرفتن سنگاپور در شاهراه عبوری محموله‌های بزرگ سوخت، نفت خام، مواد صنعتی و معدنی فله و رتبه نخست سنگاپور در جابجایی و ذخیره محموله‌های بزرگ کالای فله در منطقه شرق آسیاست. از سوی دیگر وجود یکی از بزرگترین مراکز مالی بین المللی و حضور رقبای بزرگ مانند بورس بین قاره ایی در این بین سنگاپور را به مرکز مهم مبادلات مالی، سهام، کالا و انرژی در منطقه و جهان مبدل کرده است.

Nodal Exchange بازار مشتقه قرارداد‌های آتی و اختیار کالایی است که مدیریت قیمت، اعتبار و عمق بازار امریکای شمالی را پوشش می‌دهد. بزرگترین مجموعه قرارداد‌های آتی برق منطقه ایی (Electric Power Locational Futures) را به کاربران این ناحیه ارائه می‌کند. از جمله قرارداد‌های این بورس در امریکا، قرارداد آتی گاز طبیعی تحویل ترمینال Henry Hub ایالت تگزاس برای پوشش ریسک گاز مصرفی نیروگاه‌ها و صنایع نفت و گاز منطقه است. از جمله قرارداد‌های موجود در پلتفرم این بورس، قرارداد‌های انتشار کربن و قرارداد آتی نرخ حمل جاده ایی است.

این نهاد دارای پلتفرم معاملاتی برق، گاز طبیعی و گاز دی اکسید کربن و ذغال سنگ است و مالک ۵۰ درصد از بورس نقدی انرژی اروپا است.